Örtülü reklam diğer bir deyişle gizli reklam; haber, yayın veya program gibi içeriklerde bulunan, reklam olduğu açık bir şekilde dile getirilmeden sunulan reklamlar için kullanılan terimdir. Her çeşit kitle iletişim aracında; reklam için ayrılan yasal düzenlemelerin sınırlarının geçilerek, meşru sayılmayan bir yöntemle, ürün ya da hizmetle ilgili isim, marka ve logoların, sesli, yazılı ya da görsel şekilde kullanılmasıyla yapılmaktadır.
Örtülü Reklam Yapılması Yasak Mı?
Bir reklamın reklam olduğunun alenen anlaşılmadığı zamanlarda örtülü reklam olarak adlandırılmaktadır. Örtülü reklam yapmak Türk Hukuku’na göre yasaktır. Bunun temel nedeni ise tüketicinin örtülü reklama hazırlıksız yakalanmasından dolayı kolay bir şekilde etki altına alınabilecek olmasıdır.
Örtülü Reklam Cezası Nedir?
Örtülü reklam yasağını uygulayan kişi ve kurumlar için Türk Ceza Kanunu’nun 63 ile 77. maddeleri gereğince reklam ajansları ve mecra kuruluşları ile ilgili durdurma ya da benzer yöntemle düzeltme veya idari para cezası verebilmektedir. Gerekli olduğu zamanlarda da üç aya kadar tedbiren durdurma cezası uygulanmaktadır. Yapılan ihlalin niteliğine bağlı olarak Reklam Kurulu bu cezaları beraber veya ayrı ayrı verebilmektedir. Karşıtlığın yerel düzeyde ya da ülkenin tümünde yayın yapan televizyon veya radyo kanalı vasıtasıyla yaşanması durumlarında idari para cezalarının oranları değişebilmektedir.
Örtülü Reklam Örnekleri
- Haber Mecraları: Reklam içeren her çeşit faaliyetten uzak durması gereken haber mecraları, örtülü reklamla en çok denk gelinen alanlardan bir tanesidir. Fakat haber değeri bulunan herhangi bir kuruluş ile ilgili yapılan haberler örtülü reklam boyutunda değildir. Bazı gazeteciler ise maddi çıkar karşılığı herhangi bir ürün veya hizmet hakkında örtülü reklam yapmaktadır.
- Halkla İlişkiler: Medya ve halkla ilişkilerin karşılıklı anlaşmasının dayanak merkezi haber değeri taşıyan halkla ilişkiler gönderilerinin bilgilendirme amacıyla kamuoyuna sunulmasıdır. Bu dayanak merkezinin ihlal edildiği veya esnetildiği zamanlarda, halkla ilişkiler gönderilerinin haber değeri taşımadığı halde tamamıyla kuruluşun reklam veya tanıtımının sergilenmesi amacıyla medyada bulunması örtülü reklam olarak kabul edilir.
- Ürün Yerleştirme: Ürün yerleştirmenin bulunduğu yayın ya da programlardan önce bu ürün yerleştirmenin olduğuna dair bir uyarı koyulması şarttır. Uyarı yapılmadan bahsedilen her ürün veya marka meşru olmaktan çıkar ve örtülü reklam olarak değerlendirilir.
- Sosyal Medya: Az takipçiye sahip kişilerin ürün veya marka gönderileri yapması örtülü reklam sayılmazken, çok takipçili hesapların benzer bir gönderiyi dolaşıma sokmaları örtülü reklam şüphesini beraberinde getirir.
