Tüketici davranışlarını etkileyen faktörler dört ana başlıkta incelenir;
- Sosyal faktörler
- Kişisel faktörler
- Kültürel faktörler
- Psikolojik faktörler
Pazarlama alanında başarılı olmanın yolu tüketici davranışlarını fark edip analiz etmekten geçer. Tüketicinin hangi koşullarda nasıl karar vereceğini tespit etmek ve karar verme sürecini takip etmek bu başlık altında değerlendirilebilir.
Ürün ve hizmetin satılma oranının artması, ürünlerin veya hizmetin özelleştirilmesi, kişiselleştirilmesi, hedef kitleyi iyileştirme çabaları, marka mesajlarının revize edilmesi, reklam analizinin gözden geçirilmesi tüketicilerin satın alma davranışlarını etkileyen faktörler ile mümkün olabilir. Bu faktörleri başlık başlık inceleyecek olursak;
1. Sosyal Faktörler
Toplumun bir parçası olma ve sosyal olan ortamlarda kabul edilme isteği, popüler kültür ile birlikte iyice artmış durumda. Sosyal medyanın da etkisi ile son yıllarda 18 – 50 yaş tüketiciler de görülen toplumun bir parçası olma durumu sosyal faktörü özetleyebilecek nitelikte bir vakadır.
Sosyal medya fenomenlerinin yaptığı reklamlar ile kazancını arttıran markalar, sosyal faktörleri göz önüne almaktadır. Fenomenlerin gösterdiği ürünler sosyal medyada ciddi satın alma etkisi yaratmaktadır.
Bunu gerçek hayata uyarladığımızda da arkadaş çevresi, okul çevresi, aile veya akrabalar tarafından kabul görme isteği ile satın alma davranışları sergilenebilir. Pazarlama çalışması yaptığınızda tüketicilerin diğer tüketicileri etkileme rolünü de dikkate almanız gerekiyor. Çünkü, marka seçimi yapan birey, çevresinden fikir alabiliyor. Sosyal faktörlere birkaç örnek vermek gerekirse;
- Roller
- Statü
- Referans grupları
- Aile
- Sosyal medya
2. Kişisel Faktörler
Tüketici satın alma davranışını etkileyen faktörler arasında yer alan kişisel faktörler, analiz edilmesi en zor kısımdır. Birey, bir ürünün popüler kültür değerine, kalitesine veya reklam stratejisine bakmazsınız sadece kişisel zevkine göre bir ürünü alabilir. Kişisel beğeniler söz konusu olduğunda kapsamlı bir strateji gerekiyor. Bu noktada ürünleri çeşitlendirmek ve kişiselleştirmek gerekir. Örnek verecek olursak;
Ayakkabı firmalarının farklı tarzlar, farklı renk seçenekleri vs. oluşturmaları, cinsiyete ve ilgili hobiye göre ürün üretmeleri kişisel faktörlere ne kadar dikkat ettiklerini de gösterir nitelikte. Daha çok kişiye ulaşmak için ürünleri özelleştirmeniz gerekebilir.